وضع فعلی خوانندگی

سلام به همه دوستان هنرمند عزیز
راستش من فقط یه جایی رو میخواستم که بتونم با افرادش درد و دل کنم...همین...
درد و دل راجع به موسیقی امروز
درد و دل راجع به هنر زیر خاک رفته ی یه سریا و دیده شدن و بالا اومدن افراد کم هنر و بی استعداد ...
چرا جامعه موسیقی ما اینطوری شده؟
اصلا چرا بحث کنم به نظرم خوانندگی این روز ها مفهومش خوندن نیست...
خوانندگی شده تیپ و قیافه به انضمام پولی که در این راه صرف میکنی
به خدا قسم هر شب دغدغم شده فکر کردن به این موضوعات
فیلم های کنسرت خیلی از خواننده های امروزی رو میبینم طرف با اون همه هوادار سر اجرا کاملا فالش و خارج میخونه!
درسته اجرا زندس و این مشکلات رو هم داره ولی نه اینکه تو از 100 درصد 70 درصدشو فالش بخونی!!
اینا همش درده...
چی میشه که اینطوری میشه؟
چی میشه که یه عده با این سطح از سواد موسیقیایی بالا میان؟؟
چی میشه که از 1000 موزیکی که در روز تو سایتای موزیک قرار میگیره 990 تاش کپی رایت و بدون هیچ ایده ی جدیدی (چه تو تنظیم و چه ترانه و ملودی) روانه ی بازار موسیقی میشه؟؟
چرا موسیقیمون رو پایه ی پوله فقط؟؟
کسی که وسع مالیش نمیرسه باید بذاره کنار این رشته رو؟
حقا که یه عده حق دارن این روزا بگن هرکی از ننه باباش قهر میکنه میره خواننده میشه...
شاید باورتون نشه ولی من الان با بغض دارم اینا رو تایپ میکنم...
فقط میخوام یه جوابی بهم بدید که آرومم کنه
شمایی که تو کار موزیک ایرانید خیلیاتون رو میشناسم و میدونم افراد خبره کم نداره این سایت...
یه جواب بهم بدید که امید برا ادامه کارام باشه
یه جواب منطقی که بفهمم چرا اینطوری شده وضع...
هرچند منی که به اوج قله نگاه میکنم دست از تلاش بر نمداریم ولی واقعا آدم با دیدن یه سری صحنه ها از کار کردن زده میشه
این وضع موسیقی ما در حد ما نیست...حد ما خیلی بالاتر از ایناست...موسیقی ما نیازمند تغییره ولی نمیدونم چطور...خواهشا اسپم ندید و جواب های منطقی و راهکاراتونو پیشنهاد بدید
مرسی...

 

من به هیچ وجه در جریان فضای موسیقی ایرانی نیستم. نه زمانی که در ایران بودم، و نه الآن. برای همین شاید خیلی احمقانه بنظر برسه که من بخواب جوابی برای این تاپیک بنویسم! ولی اگر مینویسم، برای این نیست که موسیقی فعلی ایرانی رو میشناسم، بلکه ساختار در ایران رو (چه بلحاظ بیزنس موسیقی و چه بلحاظ فرهنگ عامّه ی موسیقی) میشناسم. "خوانندگی" هم چیزی نیست که جدای از سایر شاخه های صدمه دیده ی موسیقی در ایران بررسی بشه. وقتی ریشه ی یک درخت بیمار باشه، همه ی شاخه ها، برگ ها، گلها و میوه هاش نارَس بار میان.

تولید موسیقیِ مردمی، یک روند صنعتی داره. این کار یک بیزنس صِرف هست. موسیقی هم مثل یک اتومبیل (مثلاً) روندِ ایده، ساخت، تکثیر (تولید انبوه)، پخش/عَرضه، تبلیغات و فروش رو طی میکنه. اگر این ساختار مریض باشه، تولید کننده یا ضعیف پیش میره، یا بیراهه میره و یا شکست میخوره. و ایضاً "خوانندگی" هم که بخشی از پروسه تولید محسوب میشه.

در جوامعی که این ساختار در تولید موسیقی اونها قوی هست، محصولشون خوب میفروشه و من و شما وقتی موسیقیِ اونها رو میشنویم، فکر میکنیم که اونها صرفاً در کار ایده و تولید کارشون خوب بوده، و یا شنونده های فهیمی دارند! این نتیجه گیری کاملی نیست. در کلِ پروسه اگر حتی یک مورد ضعیف باشه، مشکل پیش میاد. مثلاً شما زیباترین آلبوم موسیقی رو هم تولید بکنی، اگر فقط در مرحله ی مثلاً پخش (رلیز) نقص یا ضعفی وجود داشته باشه، مشکل بوجود خواهد اومد. این موضوع نه جدیده و نه ارتباطی به روند دیجیتال و این چیزها داره. این ویژگیِ تولید صنعتی هست.

معمولاً در کشورهای مختلف این پروسه قوت و ضعف هایی داره. در کشوری مثل انگلستان کمپانی ها با قدرت و دقت تمام، کلِّ این مرحله تولید رو پیش میبرند. در کُره این روند یه تغییراتی کرده که فوق العاده در این بیزنس موفقیت آمیز بوده براشون. در کشورهای خاور میانه قدرت این پروسه ی تولید، عموماً معطوف به مصرف داخلی خودشون هست و در این مورد موفق هم هستند. ولی موفقیت بیزنسی اونها در موسیقی، صرفاً داخلی هست، نه برون مرزی. مثلآً ترکیه یکی از قطب های موفق در این بیزنس هست که هیچ کمپانی موسیقی ای در اونجا شکست نخورده. ولی محصول اونها عموماً در کشور خودشون و یا حداکثر کشورهای همسایه خودشون قابلیت رلیز و فروش داره.

در ایران ساختار تولید موسیقی نه قوی هست و نه ضعیف. اصلاً ساختاری وجود نداره!! یک عده حالا بر اساس سواد، یا استعداد و یا هر چیزی، به تنهایی شروع میکنن به تولید Track های موسیقی. بعد از اتمام تولید Trackها تازه دنبال این میگردن که چطوری این Trackها رو بفروشن. تقلّاهایی میکنن و آخرش هم موسیقیشون بین هزاران موسیقی لابلای وبسایتهای موسیقیِ پاپ گم میشه. حالا چه با کیفیت، چه بی کیفیت.
روند تولید صنعتی زمانی درست پیش میره که در وحله ی اول یک "مدیریت" برای پروژه وجود داشته باشه که کل پروسه ی تولید رو دنبال کنه. در اون کشورها "پرودیوسر" مسئول مدیریت پروژه هست. ما در ایران "پرودیوسر" داریم؟!! همه ی کارها که قرار نیست به سازنده ی خود موسیقی ختم بشه. خب این یعنی نبودن "ساختار" در صنعت موسیقی. خوانندگی هم بخشی از این پروسه هست که دستخوش این بی ساختاری شده. تازه این بخشی از اون ضعف هست! ضعف های دیگه ای هم هستند که در ادامه اشاره خواهم کرد.

در همون مرحله ی اول (ایده)، چه چیزی در ذهن سازنده ی موسیقی هست؟ سلیقه ی قشر خریدار. ذائقه ی مخاطب هست که اون خواننده های "ناخواننده" رو آورده روی استیج، و خواننده های "خواننده" رو از استیج آورده پایین. تقضا و عرَضه. این چیزیه که نه قابل انکار هست و نه قابل تغییر. ویژگی بیزنس همینه. در تمام کشورها هم همینطور بوده و هست. ولی تفاوتی که در کشورهای دیگه با ایران در این مورد هست، در "جهت دادن به سلیقه ی خریدار عام" هست. یعنی اون فاکتور "تبلیغ" به کمک تولید کننده میاد و بصورت غیر مستقیم، برای سازنده ی موسیقی روشن میکنه که "چه نوع و چه شکل موسیقی بسازه تا بفروشه". اگر خریداران موسیقیِ کم ارزش رو کمیت بالایی از یک جامعه تشکیل بدند، این الزاماً به معنی "عدم درک و شناخت اون قشر" نیست. این به معنی این هست که "سلیقه ی مردم بطور عام، درست جهت دهی نشدند".

سلیقه ی عام چطور جهت دهی میشه؟ توسط رسانه. در کشورهای دموکراتیک، از آنجاییکه رسانه ها بطور عمده دست بخش خصوصی هستند، اون رسانه ها مثل لیدر در شکل گیری سلیقه ی مردم پیش میرن (که تازه همونها هم همیشه کارشون درست نیست!). ولی در کشورهاییکه رسانه دست دولت هست، این تصمیم توسط سیاستها و خط مشی های اهداف دولتی پیش میره. در ساختار ایدئولوژیک دولتی در ایران، جایگاه "موسیقی" در زندگی روزمره چقدر هست، تا دولت بیاد فکری به حال "شکل گیریِ سلیقه ی موسیقی مردم" بکنه و در نتیجه خوانندگان شایسته هم در جای درستِ خودشون قرار بگیرن؟! نمایش موزیک ویدئوها، کنسرتهای زنده/غیر زنده، شوهای موزیکال و همه ی برنامه هاییکه محتوای موسیقی دراونها هست، جای اونها در شبکه های تلویزیونی هست. تمامی اینها سلیقه های مردمی که هرشب پای تلویزیون میشینند رو در بلند مدت شکل میده. خوانندگان و هنرمندان از این طریق معرفی و تبلیغ میشن (اینترنت هنوز نتونسته به قدرتِ تلویزیون برسه). آیا شبکه های تلویزیونی ایران چنین برنامه هایی دارند؟! این موضوع هم تازه مربوط به یکی از فاکتورهای پروسه ی تولید (یعنی تبلیغات) میشه.

اگر افزار پروسه ی تولید به عامّه ی مردم سپرده بشه، اون صنعت زمین میخوره! این یک واقعیت تلخ هست. اگر "کارل بنز" قبل از تولید اولین خودرو تاریخ، از عامّه ی مردم نظر خواهی میکرد، الآن هنوز هم همه سوار بر اسب بودیم!! در هیچ کشوری عامّه ی مردم به همه چیز مشرف و آگاه نیستند. این یک بحث بزرگی هست که دموکراسی در انتخابات های سیاسی رو هم زیر سوال میبره. ولی یک واقعیت هست. همه ی مردم دوست دارن که خودشون در زندگی خودشون دخیل و تصمیم گیرنده باشن، ولی این عملآً امکان پذیز نیست. عامه ی مردم همیشه به جهتی گرایش نشون میدن که قبلاً بطور "غیر مستقیم" طیِ مدت زمان بلندی، از بیرون هدایت شدند.

بنابر این، در چنین شرایطی که هیچ جهت دهی ای در ذهنیت و سلیقه های مردم ایران توسط رسانه ها انجام نمیشه، فاکتورِ "تقاضا" در اون جامعه از بُعد کِیفی به قهقرا میره و در نتیجه، تولید کننده هم به طبَعِ همون سلیقه ی ناهنجارِ خریدار، محصول خودش رو "عَرضه" میکنه و نتیجه همین میشه که الآن شما میشنوید (و خوشبختانه من اصلاً نمیشنوم!). تازه این ضعف، در خرید محصولات فرهنگی و هنری شدیدتر از محصولات کاربردی و مصنوعات هست. چون تاثیر منفیِ اون محصول، علنی و بارز نیست. شما یخچال بد کیفیت رو نمیخری، چون ضعفِ کیفیِ اون کاملآً آشکاره. ولی ضعفِ کیفیِ یک محصول فرهنگی و هنری به این راحتی برای خریدار آشکار نیست.

اگر این هدایتِ عمومی از طریق رسانه ها درست انجام بشه، تولید کنندگان و خوانندگانِ درست تر و باسواد تر میان در این عَرصه قرار میگیرن، که به نفع این روند هم هست. در غیر این صورت، هرکسی که با FL یا Garageband خوب بتونه بازی بازی بکنه، میشه تولید کننده، آهنگساز یا خواننده ی خوب!

در ضمن کی گفته که دراجرای زنده خواننده مجاز به فالش خوانی هست، ولو حتّی چند درصد؟! مگه این دوتا بچه اجراشون زنده نیست؟! ببین آیا کوچکترین فالشی میزنن؟ تازه حرفه ای هم نیستند و دوتا بچه ی زیر 10 سال هستند.

در مقاله ی سوء تفاهمی بنام موسیقی یک چارت پروسه ی تولید قرار دادم که کلّیتِ مراحل تولید رو نشون میده. تا زمانی که در بیزنس تولید موسیقی در ایران چیزی مثل اون چارت وجود نداشته باشه (البته به موازاتِ همکاری رسانه ها)، این مشکل هرگز حل نخواهد شد.

 

سلام استاد خوبید به نظرم اینا همش باز تقصیر دولته که اگه میخواست با صاحب های رسانه های شخصی مذاکره میکردن و بالاخره به یه نتیجه ی قابل قبول می تونستن برسن که... ولی اصلا این دولت دلش نمیخواد که موسیقی پیشرفت کنه اصلا واسشون مهم نیست موسیقی چیه یه سری بی لیاقت تر از خواننده های نا خواننده یا موزیسین های نا کار بلد هستند که فقط یه موسیقی باشه براشون و یه پول بزرگ از بیت المال و خزانه دولت بچپونن تو جیبیشون و با اون آهنگ یه قری بدن و از خوشحالی بال درارن... مشکل آلودگی هوا هم قابله حله این که دیگه چیزی نیست نخواد حل بشه... مذهبم بهانه س که نذارن موسیقی یا فیلم کنسرتی چیزی تو رسانه های ایران پخش بشه (البته شاید شما شبکه های تلویزیونی ایرانی رو زیاد نمی بنید ولی خب یه چیزایی پخش میشه ولی بی کیفیتن و همون کار خواننده های سطح پایین معمولا پخش میشه...) این آدما پول پرستن وقتی زمان کنکور می رسه باور کنید اغراق نمیکنم بالای ده تا شبکه میان از آموزشگاه های کنکوری تعریف و تمجید و... میکنن. خلاصه یه سری چیزای خیلی به درد نخور تحویل جوونای این کشور میدن (کنکورم واسه اینا شده تجارت) ولی من تو حسرت این موندم یه شبکه واسه آموزش موسیقی و افزایش سطح اطلاعات مردم تاسیس کنن و آدمای کار بلدشو بیارن و این شبکه رو درست بگردونن( حداقل نه تو مدرسه ها چیزی میگن نه جایی دیگه یه شبکه کجای این دنیاشون رو یا از شبکه هاشون رو تنگ میکنه واقعا؟!) البته احتمالا باز طبقه گفته ی خودتون باز این بخش رسانه دست بخش خصوصی هست ولی خب دولت که میتونه با این همه پولی که میتونن بذارن به تاراج بره بخشیش رو بزنن به این درد!!!!! نتیجه ی کلی من اینه به نظر من ما بیشتر از اینکه موسیقی نادرستی رو انتخاب کرده باشیم دولت و افراد نادرست تری رو انتخاب کردیم... روز خوش.

 

درود
واقعا مطالب مفیدی رو ذکر کردید و دیدتون نسبت به موسیقی دید سطحی نبود خیلی خوشم اومد کاش افرادی مثل شما و طرز فکرتون رو بیشتر داشتیم که به موسیقی از عمق نگاه کنن هرچند...