قافیه نامناسب

سلام...

دوستان احتمالا برای شماها هم پیش اومده که برای یک شعر در یک قسمتی قافیه مناسب پیدا نکردین یا فکر میکنید که دوتا کلمه ای که نوشتین با هم ،هم قافیه هستن یا نه

برای همین این تاپیک رو ایجاد کردم تا اینجور سوالات رو در صورتی که مشکل داریم بپرسیم و مشکلمون رو حل کنیم.

به نظر من که این چالش بزرگیه چون گاهی اوقات شعر هایی میگیم که ممکنه به خاطر یه قافیه نامناسب مورد تایید قرار نگیره و فکر میکنم اینطوری با کمک هم یه کمی این چالش راحت تر میشه.

با تشکر...

 

خودم هم شروع میکنم

عاشقونه | عاشق اونه

میتونن به صورت قافیه باشن؟

 

سلام محمد جان.
این قافیه ای که نوشتی بسیار انتخاب زیباییه و البته صد در صد صحیح. فکر کنم مشکلت اینجا باشه که فکر میکنی چون نحوه تلفظ جفتشون یکیه پس ردیف هستن و نه قافیه و قبلش احتیاج به قافیه داری. در صورتی که اصلا این طور نیست چرا که اگرچه جفت اونها دارای فرم تلفظی یکسان هستند معنای مختلفی دارند. زیباییش هم از دقیقا از همین نظره که یک جور شنیده میشن ولی شنونده متوجه تفاوت معناییشون میشه و این بازی با کلمات نقطه ی قوت قافیه فوق و قافیه های مانند اونه.

 

امیر جان بسیار ممنون
خودم هم همین فکر رو میکردم و مشکلم حل شد

باز هم تشکر...

 

به این نوع قافیه ها "جناس" گفته می شن ، دو کلمه شبیه به هم ولی معنی جدا گونه می دن

مثلا :

کلمه ((کلمه و جمله)) ----- کلمه ((کلم سبزی جات))
سرباز ((سرباز جنگ)) -----سرباز ((استخر سر باز ))
زهره ((اسم دختر)) ---- ظهره ((وقت بعد صبح))

همینا فعلا یادم بود

 

با سلام دوست عزیز و مدیر تالار
با عرض احترام حرف شما صحیح نیست و عاشقونه و عاشق اونه میتوانند با توجه به نوع خواندن هم جناس تام تلقی شوند و هم ناقص و البته ترجیح بر اینه که جناس تام خوانده شوند. به این ترتیب: عاشقونه = عا+شه+ قو+ نه = عاشق اونه
البته میشه عاشق اونه را به شکلی که مد نظر شما هست هم خوند که عبارته از عا+ شق+ او+ نه. که الته در این حالت ترتیب هجایی آن با عاشقونه فرق خواهد کرد.
با سپاس

 

سلام مجدد دوست خوبم
این حرف شما کاملا صحیح هستش. بنده هم در پست قبلیم این را متذکر شدم که در صورتی جناس تام محسوب میشوند که جفت کلمات یکسان خوانده شوند و اساسا تعریف جناس تام هم همین موضوع رو عنوان میکنه.
البته این سخن متضمن این نیست که عاشق اونه به صورت عاشقونه خوانده بشود به این معنی که این ترکیب بندی هجایی اصالتا متعلق به عاشقونه هست. همزه حرف صامتیست که همواره در جاهایی که نیاز به حذفش وجود داشته باشد حذف میشود به منظور اصلاح ترتیب هجایی کلمه برای نشستن به وزن شعر. این کار مخصوصا در شعر معاصر و به خصوص ترانه انقدر استفاده شده که نیازی به ذکر مثال نیست.
اما در این باب که فرمودید اگر به صورت جناس تام خوانده شوند صرفا از طریق معنای کلی مصرع یا بیت میتوان به اختلاف دو قافیه پی برد با نهایت احترام این سخن هم صحیح نیست. چرا که علاوه معنای کلی مصرع و بیت هجای سوم هم با تاکید ادا میگردد و همان طور که میدانید نقش تاکید آنقدر در زبان شناسی پر رنگ است که در بسیاری از زبان ها یک کلمه با دو تاکید گوناگون معنایی مختلفی میگیرد.
همین طور لحن ادا کردن هر کدام از دو قافیه بالا هم با یکدیگر فرق میکند. چرا که عاشقونه صرفا یک کلمه اما عاشق اونه یک جمله است.
با تشکر

 

صحیح میفرمایید. این البته جزو مهارت های آهنگ ساز است که چگونه شعر را به گونه ای با انتخاب صحیح کسر میزان و استفاده ی درست و از سکوپ ها و غیره به موزیک بخوراند که معنای شعر به خوبی منتقل شود. هرچند که همان طور که فرمودید بنده هم موافقم که نقش اصلی را شاید مفهوم بیت و مصراع بازی میکند.
مرسی از توجهتون پاسخ های سریعتون مدیر گرامی :smile (47):

 

سلام...

دوستان دوباره یه سوال دارم

سیاهی | چرایی

میتونن قافیه باشن؟

بازم ممنون.

 

سلام محمد جان.
آقا نظر تئوری بله قافیه صحیحی هستش چون که "ای" یک مصوت کشیده هست. اما این رو در نظر داشته باش که در هنر مثل فیزیک و شیمی نیست که قوائدش مطلق باشه. انسان ها نشستند و چیزی رو که به گوششون قشنگ اومده رو برداشتن کردنش یک قائده. من باب همین داستان این قافیه ای که نوشتی به نظر من قشنگ نمیاد. شاید بهتر بود قافیه آوایی به کار میبردی و مصوت های جفت کلمه های رو یکسان میگرفتی.
فکر کنم اون جوری به گوش قشنگ تر میومد.

 

دوست عزیزم...
برای کلمه هایی که با حروف مصوت تموم میشن، دستِ کم لازمه که به ترتیب یک صامتِ هم شکل و یک مصوت هم شکل هم وجود داشته باشه... که در اینجا موجود نیست، پس اینا نمی تونن هم قافیه باشن...
به عنوان مثال: سیاهی با تباهی هم قافیه ست... و چرایی با کجایی..!

 

با کمال احترام دوست من گمان میکنم اشتباه میکنید دیستنت جان. مصوت ها به دو دسته ی کوتاه و بلند تقسیم میشوند. اگر قافیه با یک مصوت بلند (آ یا او یا ای) تمام بشود نیازی به یکسان بودن صامت پیش آن وجود ندارد. مثالی از حافظ برایتان می آورم:
سال ها دل طلب جام جم از ما میکرد/ آنچه خود داشت ز بیگانه تمنا میکرد. (البته ممکنه بفرمایید که در مصراع اول صامت میم و دومی نون است و این دو دارای تلفظ نزدیک به همند و میتوانند یکسان فرض شوند اما توجه کنید که این نوع قافیه سازی نیسبتا جدید است و در آن زمان رواج نداشته و ثانیا در باقی مصرع های این شعر چنین چیزی مشاهده نمیشود.)
البته اگر صامت قبل از مصوت هم یکسان باشد قطعا قافیه را جذاب تر میکند اما لزومی بر این کار نیست.
با تشکر

 

درست میفرمایید اما ...
این مورد استثنا ئه... به خاطر وجود ردیف! فکر نمیکنم در شعرِ کلاسیک، هیچ موردی پیدا کنید که قانونی که عرض کردم رو زیر پا بزاره...
البته این نکته ی بسیار مهمیه که این کلمات : (سیاهی | چرایی)، با قرار دادن ردیف میتونن به عنوان قافیه استفاده بشن...
با سپاس...

 

کاملاَ درسته... اتفاقا امروز منم به چند موردِ مشابه برخوردم...
مواردی با مصوتِ "او" (ابرو - گیسو) با مصوتِ "_ُ" (پرتو - نو) و با مصوت "آ" که بهش اشاره شد...
اما هیچ موردی ندیدم که شبیه اونچه دوستمون گفتن باشه!!
اگه کسی موردی پیدا کرد با مصوت "ای"، لطف کنه و قرار بده تا ما هم مُطلع بشیم...
هر چند کاملا مشخصه که شعرای بزرگ ما هم علاقه ی چندانی به استفاده ی این نوع قافیه نداشتند به جز معدودی موارد و بیشتر ترجیح میدادند پشتِ این مصوت ها، یک صامت و یک مصوتِ هم شکل بیارن...