فواصل در موسیقی

در موسیقی به فضای میان دو نتی كه با یکدیگر مقایسه می شنود، فاصله بین آنها گفته می شود. ممکن است این دو نت یا باهم نواخته شوند (بصورت آكورد) و یا بطور متوالی (بصورت ملودی) به دنبال هم.

- در گام دو ماژور فاصله میان نتهای "دو" تا "ر بمل" یعنی از C تا Db را دوم كوچك میگویند كه معادل نیم پرده است. حالا اگر پایه گام شما مثلآ "سل" باشد، فاصله G تا Ab بازهم معادل دوم كوچك است.

- فاصله بین نت "دو" تا نت "ر" یعنی از C تا D را فاصله دوم بزرگ می گویند كه معادل یك پرده كامل است. حالا اگر همین فاصه را از گام Eb ماژور كه در Jazz زیاد هم بكار برده می شود بخواهیم اجرا کنیم، فاصله دوم بزرگ چیزی نیست جز فاصله میان Eb و F (نت "فا").

- در همان گام دوماژور فاصله میان نت "دو" و بمل شده نت "می" یعنی C تا Eb را سوم كوچك می گوییم كه صدای كاملا" آشنایی دارد و از مشخص های اصلی یک آكورد مینور است. فاصله سوم كوچك از یكی از دو مهمترین فاصله ها در موسیقی است كه شامل یك ونیم پرده است.

- فاصله میان "دو" و "می" در گام دو ماژور یعنی C تا E بنام سوم بزرگ است كه شامل دو پرده كامل است. این فاصله هم در ساختن آكوردها بسیار مهم است. نكته کاربردی آن که گوش یک موزیسین خوب باید بتواند به راحتی فاصله های سوم كوچك و بزرگ را از هم تشخیص بدهد، که این مهم جز با تمرین بدست نمی آید.

- فاصله بعدی در گام دو ماژور فاصله چهارم درست (یا Perfect) است یعنی بین C و F. عمومآ گیتاریست هایی که آكوردهای Suspended مانند sus4 استفاده كرده باشند این فاصله را بخوبی می شناسند. همین فاصله در گام لا ماژور تبدیل به فاصله بین A تا D كه معادل دو و نیم پرده است، می شود.
- فاصله مهم بعدی در گام دو ماژور فاصله ای معراف به tritone است كه بعدها خواهیم دید که چگونه این فاصله میتواند جایگزین آكورد درجه پنجم گام شود. این فاصله در واقع افزوده شده چهارم درست است یعنی معادل سه پرده کامل. در گام دو ماژور اگر فاصله چهارم درست (‍C-F) را نیم پرده اضافه كنید به tritone كه به آن چهارم افزوده یا augmented 4th هم گفته می شود خواهید رسید. فراموش نکنید که این این فاصله را میتوان به دو فاصله کوچك یك و نیم پرده ای نیز تعبیر کرد.

- فاصله پنجم كه از همه معروف تراست، در گام دو ماژور از "دو" تا "سل" یا در گام می ماژور از "می" تا "سی" و الی آخر مشخص می شود. این فاصله كه معادل سه و نیم پرده است را می توان جمع یك فاصله سوم بزرگ با یك سوم كوچك دانست. در یک گام معتدل (گامی كه همه نیم پرده ها مساوی هستند) اگه از این فاصله نیم پرده كم كنیم به همون فاصله قبلی یعنی tritone خواهیم رسید. که به آن diminished 5th گفته میشود.

- فاصله پنجم افزوده هم خیلی كاربرد دارد كافی نیم پرده فاصله پنجم درست را بالا ببریم تا به augmented 5th برسیم، یعنی از ‍C تا G#.

- فاصله بعدی ششم بزرگ است یعنی از "دو" تا لا "یا" در گام "لا" بمل ماژور از Ab تا F، این فاصله معادل نه عدد نیم پرده است. از این فاصله اگه نیم پرده كم كنیم به minor 6th یا ششم كوچك می رسیم كه در موسیقی از آن زیاد استفاده می شود. همینطور اگه نیم پرده به آن اضافه كنیم به ششم افزوده یا augmented 6th خواهیم رسید.

- فاصله بعدی هفتم بزرگ است که از یازده نیم پرده تشكیل شده و بعنوان مثال از "دو" تا "سی" یا در گام سی بمل ماژور از Bb تا A است. می توان آنرا تركیب دو فاصله سوم بزرگ و یك سوم كوچك هم دانست. مشخصه اصلی یک آکورد پر کاربرد CMaj همین فاصله است.

- فاصله متداول دیگر در موسیقی Jazz هفتم كوچك است. یعنی در گام دو ماژور فاصله "دو" تا "سی" را نیم پرده پایین بیاریم، به "دو" تا "سی" بمل برسیم به یك فاصله هفتم كوچك رسیده ایم. .ویا در گام می بمل ماژور به Eb تا Db میرسیم. این فاصله از یازده نیم پرده تشكیل میشود.

- فاصله بعدی همون اكتاو یا هشتم است که معادل فاصله یك نت با نت یك اكتاو بالاتر خود است.

 

نمیدونم چرا اصلان متوجه مبحث فاصله نمیشم...

مثلا بخوایم تو یه گام مثلا در ساز گیتار بداهه بزنیم باید فاصله رو رعایت کرد تا نت های مطبوع زده بشن؟

واقعا گیجم کرده...

 

درود بر شما دوست عزیز.
من متوجه منظور شما نشدم دقیقا اما در مورد بداهه نوازی اینکه کافیه شما یک گام رو انتخاب کنید و شروع کنید به صورت بداهه نواختن.
ممکن در گام شما فواصل نا مطبوع هم وجود داشته باشه.
حتما الزامی نیست که فواصل مطبوع باشند.
شما برای بداهه نوازی در هر گامی کافیه نت های گام رو بزنید تا ملودیتون فالش نشه.