سلام من ویولن رو به طور جدی ادامه میدم و روزی 4-5 ساعت تمرین میکنم ( البته نه پیوسته ) من این روزا با یه مشکلی برخوردم تقریبا هر مصاحبه ای از اساتید موسیقی ایرانی رو میخوانم شدیدا به استادا تاکید میکنن که به ردیف توجه کنن . حالا من این سوال برام پیش اومده و میخوام بدونم که ردیف چیه ؟ و چه اهمیتی داره ؟
به دستگاه ها و گوشه های مختلف موسیقی سنتی ایران رو که طبق ترتیب و نظام خاصی در کنار هم قرار می گیرند ردیف گفته می شه.در واقع ردیف یک مجمو عه الگو هست که اساس و شالوده موسیقی ایرانی رو تشکیل میده.مثلا در دستگاه همایون گوشه های موالیان ،چکاوک،ابولچپ،طرز،لیلی و مجنون،بیداد،نی داوودد نوروزها،نفیر،زابل... در کنار هم نواخته می شه و در کل به مجموعه 7 دستگاه موسیقی ایران و آوازها و گوشه هایش ردیف گفته می شه. دو نوع ردیف در موسیقی ایرانی وجود داره.ردیف سازی و ردیف آوازی.این دو ردیف در اصل با هم اختلاف چندانی ندارند و بیشتر تفاوت این دو به تکنیکهای آوازخوانی و تکنیکها و قابلیتهای سازها بر می گرده و ردیف سازی گسترده تر و مفصل تر از رذیف آوازی هست. در ویولن هم که ساز شماست ردیف استاد ابوالحسن صبا نواخته می شه که دارای 3 جلد هست. البته نوازنده باید قبل از نواختن ردیف به درک و نگرش مناسبی از موسیقی سنتی رسیده باشه و تکنیک لازم برای نواختن اونها رو داشته باشه در واقع کتابها،قطعات و اتودهای لازم رو نواخته باشه.
رديف در موسيقي ايراني حكم جمله رو داره در يادگيري زبان همونطور كه در آموزش زبان بعد از آشنايي با لغات و اصول ،لازمه كه با جمله ها آشنا باشيد كه توان صحبت داشته باشيد در موسيقي ما هم بعد از اصول اوليه بايد با رديف كه در واقع جمله بندي و اسكلت اصلي هست آشنا باشيد تا وقتي در يك سلسله نت متعلق به يه دستگاه مينوازيد صدايي كه از سازتون مياد زبان اون دستگاه خاص باشه. براي مثال دستگاه اصفهان بر يك گام غربي منطبق ميشه . خوب شما با نتهاي اين دستگاه ميتونيد هم در اون گام بنوازيد و هم در اين دستگاه "در صورت تسلط به رديف" پس رديف در واقع جمله هاي اوليه و سرمشقهايي براي آموزش زبان موسيقي ايرانيه و نوازنده با گسترش و تعميم اين جمله ها به قطعات اساسي و كارهاي نو ميرسه
خوب استاد من الان داره کتاب دوم رو الله خالقی رو به من درس میده و هنوز چیزی از ردیف به من نگفته اما تا کم کم داره از گوشه های موسیقی ایرانی و چهارمضرابهایی به من میگه ... حالا میخوام بپرسم که چه وقع باید به یادیگیری ردیف بپردازم و چه موقع باید تمرینش کنم ؟ راستی بعد از پایان جلد دوم کتاب روح الله خالقی معمولا چه کتابی رو درس میدن ؟ روح الله خالقی سه ؟ یا چیز دیگه ؟
این موضوع کاملا بستگی به روش تدریس داره.من پیشنهاد می کنم که طبق روش آموزشی استادتون پیش برید که یه وقت دچار سردرگمی نشید.بنده معمولا بعد از پایان کتاب 18 قطعه و خالقی 2 ردیف رو به هنرجوهام آموزش میدم.البته نواختن متدهای و کتابهای کلاسیک برای تقویت توان تکنیکی نوازنده و تیون شدن انگشتان بسیار لازم و واجب هست.
به نظر من هم با توجه به اينكه مدرسين معمولي از خيلي مسائل غافل ميشن شما بايد خودتون هم به فكر باشيد پيشنهادم اينه كه اگه استادتون بعد اين كتاب قصد آموزش رديف نداره خودتون از حالا براي تقويت گوش و آشنايي با ساختار موسيقي شروع به نواختن رديف كنيد با نوارهايي كه منتشر ميشه و اخيرا كتب رديف. و در كنار نت نوازي ،رديف نوازي رو به صورت جانبي داشته باشيد
استاد عزیزمون،paganini درست فرمودن.شما با روش استادت جلو برو.و بدون هماهنگی با ایشون کاری رو انجام نده.چون ممکنه نه تنها باعث پیشرفتت نشه بلکه خیلی موارد هم به صورت اشتباه یاد بگیری. شما وقتی هنوز کاری انجام ندادی یادگیری مسائل جدید برات راحت تره،تا اینکه کاری رو اشتباه انجام بدی و به اشتباه عادت کنی و بخوای درستش کنی. 1 جورایی تمام انگیزه و انرژیت رو باید بذاری تا اشتباه رو به صفر برسونی و از صفر دوباره شروع کنی.
بله حق با شماست اما اين موضوع مربوط به تكنيك هاي فني نوازگي گفته ميشه مثلا شما اگه نحوه كشيدن آرشه براي اجراي يه تكنيك خاص رو اشتباه ياد بگيريد بايد كلي وقت بذاريد كه اصلاح بشه اما براي تقويت قدرت شنيدن و آشنايي با ظرافت هاي رديف اين مشكل نميتونه پيش بياد لااقل من كه هنوز نديدم كسي به خاطر تقويت گوش ،خارج از روند معمول آموزش به مشكلي برخورد كنه شما اگه نمونه واضحي داريد بفرماييد با احترام
در صحبت شما که اصلا شکی نیست.کاملا موافقم.اما به نظرم ردیف نوازی هم قواعد خاص خودش رو داره که فکر نمیکنم اگر این کار زیر نظر استاد انجام نشه کار درستی باشه.چون بلاخره هنرجویی که اواخر کتاب دوم خالقیه بازم 1 ویولنیست حتی متوسط هم شاید حساب نشه.بگذریم ازینکه تو این کتاب از خیلی چیزا سریع رد شده و به طور ناگهانی وارد پوزیسیون و آرشه های مختلف شده و هنر جو رو با اونا آشنا کرده.اما فکر میکنم اون هنر جو در اون حدی نباشه که بدون نظارت خاص اینکارو انجام بده. البته این فقط نظر منه.شاید 1 کم احتیاطم زیاده نسبت به این موضوع. بازم افرادی که ایرانی کار کردن بیشتر آشنا هستن تا من.خیلی خوشحال میشم از تجاربتون استفاده کنم.
بله در مورد كتاب هنرستان و اشكالاتش فكر ميكنم همه همين نظر رو دارن و در مورد رديف فقط يه مساله كه بايد توجه بشه اينه كه رديف نوازي با اتودهاي معمول غربي يه فرق اساسي داره ،اينكه رديف يه تمرين خشك نيست بلكه يه جهت كليه و نوازنده از يه سطحي به بعد ميتونه با همون تكنيكهايي كه روش تسلط داره اجراش كنه و همينطور كه قدرت دستش اضافه ميشه ظرافتهاي نواختن رديف رو بيشتر رعايت ميكنه و در مرحله بعد كه حس كار رو درك ميكنه و خود موسيقي رو ميفهمه فراتر از قطعات نوشته شده ميره و تكنيكها و جمله ها رو خودش ابداع و اضافه ميكنه
