جلسه پنجم تئوری موسیقی

[Mehran14]

سلام!

خط اتصّال یا لگاتو :

خطي است كه بر روی دو یا چند نُت غیر همنام قرار میگیرد و به این معنی است که آن نُتها باید به هم متصّل اجرا شود .

برای مثال اگر بخواهیم چند نُت را که روی آنها خّط اتصّال قرار گرفته با فلوت اجرا کنیم باید آن چند نُت را با یک نفس اجرا کنیم و بین اجرای آنها صدا قطع نشود .

به تصویر دقّت کنید که بدون لگاتو است و به فایل صوتی گوش کنید

[MP3]http://upload.persian-music.org/images/z0e523pednelit1w2pbq.mp3[/MP3]​

به تصویر دقّت کنید که با لگاتو است و به فایل صوتی گوش کنید

[MP3]http://upload.persian-music.org/images/u9te4a08lzg4kv25y946.mp3[/MP3]

خط اتحاد:​

خطي است كه بر روی دو یا چند نت همنام و همصدا قرار میگیرد. و به اين معنا است که ارزش آن چند نُت با هم جمع میشود .

برای مثال اگر بر روی دو نُت دو ضربی خّط اتّحاد باشد آن دو نُت یک بار و به ارزش چهار ضرب اجرا میشود .
به تصویر دقّت کنید



علائم تغيير دهنده :

ديز(#) :
هرگاه اين علامت قبل از نتي قرار گيرد آن نت نيم پرده با لاتر اجرا مي شود.
بمل(b) :
هرگاه اين علامت قبل از نتي قرار گيرد آن نت نيم پرده پایین تر اجرا مي شود.
بكار ( ם ) :
اين علامت تاثير علامت هاي ديز يا بمل را از بين مي برد.
دوبّل دیز :
دو تا علامت دیز اگر قبل از نُتی قرار داشته باشد به این معنا است که باید آن نُت را یک پرده بالا تر اجرا کنیم
دوبّل بمل :
همچنین اگر دو تا علامت بمُل قبل از نُتی قرار داشته باشد به این معنا است که باید آن نُت را یک پرده پایین تر اجرا کنیم
به تصویر دقّت کنید




روشهای بکار گیری علامات تغییر دهنده :

این علامات به دو روش ترکیبی و عرضی در نُت نویسی مؤرد استفاده قرار میگیرند .

روش ترکیبی:
در این روش علامتها در ابتدای آهنگ و بعد از کلید قرار میگیرند و در تمام طول آهنگ برای تمامی نُتهای مؤرد نظر در هر نقطه از ساز اعتبار دارند . مثلاً در شکل زیر درست است که علامت بر روی خّط پنجم فا قرار دارد ولی برای تمامی نُتهای فا اعتبار دارد.
به تصویر دقّت کنید




روش عرضی
در این روش علامتها در داخل یک میزان مؤرد استفاده قرار میکیرند که فقط در همان میزان و برای همان نُت و نُتهای همنام همصدا اعتبار دارد
به تصویر دقّت کنید

خطوط ولتا: ​

در اجراي قطعه هنگامي كه به ولت 1 میرسیم آنرا اجرا كرده و با ديدن خّط تكرار دوباره از اوّل تكرار مي كنيم حال در تكرار وقتي كه به خّط ولتا ميرسيم ديگر ولت 1 را اجرا نمي كنيم و ، ولت 2 را اجرا كرده و آهنگ را ادامه میدهیم ​

به تصویر دقّت کنید و به فایل صوتی گوش کنید

[MP3]http://upload.persian-music.org/images/mal0qmp2w4cp3zpos7.mp3[/MP3]




معرفی برنامه کمک آموزشی بسیار مفید و کارا جهت فراگیری سریع نُت خوانی

از درس 1 تا درس 9 برای کلید سُل و از درس 9 تا درس 20 برای کلید فا و همجنین سُل و فا با هم هر بار که برنامه را اینستال میکنید با 50 اسم جدید میتوانید با برنامه کار کنند .​

اینکه چند بار این دروس را دوره کنید به حوصله شما بستگی دارد ولی حتم داشته باشید که با هر چه بیشتر تکرار دروس این برنامه جالب قادر خواهید شد نُت خوانی را در حدّ روزنامه خواندن فرا بگیرید. توصیه میکنم دوستان علاقمند این برنامه رو با خجم 2.7 مگ از دست ندهند.

دانلود :

برای مشاهده لینک‌ها لطفا ورود یا ثبت نام برای مشاهده کدها لطفا

و امّا دو تا سؤال جدید

1. جه فرقی بین ریتم برای آهنگهای سه دوّم و سه چهارم و سه هشتم وجود دارد ؟

2. به سمت بالا و یا پایین بودن دنباله نُتها به چه معناست ؟

سه نفر اوّلی که جواب درست رو برای من پیام خصوصی کنند در سایت مؤرد تقدیر قرار خواهند گرفت . میگی نه ؟ :107:
در خاتمه این درس امیدوارم مطالب مفید واقع بشه . :smile (2):

 

[Mehran14]

سلام!
در بین چند نفری که جواب دو سؤال رو برای من فرستادند
جواب درست مربوط به کاربر Saba_14 بود که از ایشون سپاسکذاری میکنم .

و امّا جوابها

1. جه فرقی بین ریتم برای آهنگهای سه دوّم و سه چهارم و سه هشتم وجود دارد ؟

جواب: هیچ فرقی ندارد
ریتم برای هر سه مؤرد سه ضربه ای میباشد

2. به سمت بالا و یا پایین بودن دنباله نُتها به چه معناست ؟

جواب: هیچ معنای خاصی ندارد فقط برای زیبا نوشتن نّتها میباشد
دنباله نّتهایی که روی خّط سوّم و بالا تر هستند به طرف پایین و آنهایی که روی خّط سوّم و پایین تر هستند به سمت بالا و صرفاً برای زیبا نوشتن نّتها میباشد .
دقّت داشته باشید که دنباله نُتها ی روی خّط سوّم هم میتواند به سمت بالا و هم پایین باشد که بستگی به مناسب تر بودن دارد

باز هم ممنونم و امیدوارم این مباحث مفید واقع بشند :smile (2):

 

[Saba_14]

سلام ,

1- منظور از دو نت " همنام" و " همصدا" چيست ؟ مثلا دو نت Do ؟ يا دو نت سفيد ؟!
2- "نيم پرده" كو چكترين فاصله در موسيقي كلاسيك هست . نيم پرده بالاتر اجرا كردن يك نت به چه معناست ؟ مثلا نت Do چي اجرا ميشه ؟
3- خط ولتا چيست ؟ يك ولت چه تعريفي داره ؟

با سپاس

 

[Mehran14]

سلام ,

1- منظور از دو نت " همنام" و " همصدا" چيست ؟ مثلا دو نت do ؟ يا دو نت سفيد ؟!
2- "نيم پرده" كو چكترين فاصله در موسيقي كلاسيك هست . نيم پرده بالاتر اجرا كردن يك نت به چه معناست ؟ مثلا نت do چي اجرا ميشه ؟
3- خط ولتا چيست ؟ يك ولت چه تعريفي داره ؟

با سپاس

سلام!
جواب سؤال یک:
دو نّت همنام یعنی دو نُت که اسمشون یکی باشه مثل دو تا نُت سُل
حالا همصدا بودنشون مثلاً دو تا نُت سُل که هر دو روی خّط دوّم باشند . اینجوری نباشه که یکی رو خّط دوّم و دیکری بالای خّط پنجم باشد چون اینها همنام هستند ( هر دو تا سُل هستند ) ولی همصدا نیستند .
جواب سؤال دوّم :
به این عکس دقّت کن


بین تُت دو و نُت ر یه کلاویه مشکی هست که اون صدای بین دو و ر هست
که به عبارتی نیم پرده از دو بالا تر و نیم پرده از ر پایین تره .
پس دو دیز میشه همون کلاویه سیاه .

ولی بین می تا فا اون کلاویه مشکی نیست و این فاصله نیم پرده هست . یعنی می دیز میشه نُت فا . همین طور هست بین نُت سی تا دو.

جواب سؤال سوّم :
این یه اسم هست دیگه به جای ولت اوّل و دوّم میشه گفت قسمت اوُل و قسمت دوّم و منظور همون قسمت مشخّص شده هست ..

بعدش هم یه کم تحمّل کن تمام این موارد رو من دونه به دونه خواهم شکافت . بنداز و در رو که نیست :d
البته با همین سؤالها هست که مطلب کامل درک میشه .
امید وارم این پاسخ کوتاه مفید واقع بشه :smile (2):

 

[hamnafas]

با نهایت تشکر جسارتا دو سوال داشتم:
1.وقتی دو نت چنگ کنار هم قرار میگیرند چرا گاهی دم آنها به هم وصل میشود و گاهی نمیشود؟
2.کاربرد دوبل بمل یا دوبل دیز چیست؟از انجا این سوال را میپرسم که وقتی دو نیم پرده به بالا یا دو نیم پرده به پایین برویم خب یک نت بالا یا پایین میشود ... و در واقع میخواهم فرق بیت نت ((ر)) و ((دو دوبل دیز)) بدانم

با تشکر مجدد و فراوان

 

[Mehran14]

با نهایت تشکر جسارتا دو سوال داشتم:
1.وقتی دو نت چنگ کنار هم قرار میگیرند چرا گاهی دم آنها به هم وصل میشود و گاهی نمیشود؟
2.کاربرد دوبل بمل یا دوبل دیز چیست؟از انجا این سوال را میپرسم که وقتی دو نیم پرده به بالا یا دو نیم پرده به پایین برویم خب یک نت بالا یا پایین میشود ... و در واقع میخواهم فرق بیت نت ((ر)) و ((دو دوبل دیز)) بدانم

با تشکر مجدد و فراوان

سلام!
جواب سؤال 1 :
این حالت که چرا گاهی نُتهای چنگ به هم وصل و گاهی جدا هستند بسته به شرایط محلّ فرار گرفتن اونها داره و ریتم اون آهنگ و صرفاً جزو قوانین نُت نویسی هست و هیچ تاثیری در اجرا نداره .
جواب سؤال 2 :
در مؤرد دوبّل دیز ها و دوبّل بمُل ها و موارد استفاده اونها مربوط میشه به حفظ تُنالیته آهنگ در تُنالیته مؤرد نظر نویسنده آهنگ به لحاظ قوانین هارمونی . یه مثال ساده :
در تُنالیته می ماژور تعداد 4 تا دیز به ترتیب روی نُتهای فا-دو-سُل-ر ، قرار داره حالا وسط آهنگ که حرکت آهنگ در تُنالیته می ماژور هست و قصدی هم برای مدولاسیون نداریم به لحاظ نظر سازنده آهنگ نیاز به اجرای نُت ر داریم . حالا اگر از علامت بکار در مقابل نُت ر که در این تُنالیته دیز هست استفاده کنیم آهنگ وارد تُنالیته لا خواهد شد و چون ما هم قصد مدولاسیون و تعویض تُنالیته را نداریم ( و به قول معروف نمی خواهیم واسه یه لیوان شیر خود گاو رو بخریم ) با استفاده از یه دیز دیگه در مقابل نُت دو ، در واقع دیز قبلی دو را به دوبّل دیز تبدیل میکنیم که میشه همون نُت ر مؤرد نظر ما بدون اینکه قوانین هارمونی رو زیر پا گذاشته باشیم . همین و همین :smile (24): ولی حتماً این موارد ریز و کلیدی رو که فقط در موسیقی کلاسیک دیده میشه در طیّ دروس هارمونی مؤرد بحث قرار میدیم .

 

[blacksky]

سلام ، یه دنیا تشکر.
میشه بیشتر راجع به خط اتحاد توضیح بدین ، یعنی اگه روی دوتا نت سیاه خط اتحاد باشه تبدیل میشه به یک نت سفید ؟ ممنون

 

[Porya]

سلام ، یه دنیا تشکر.
میشه بیشتر راجع به خط اتحاد توضیح بدین ، یعنی اگه روی دوتا نت سیاه خط اتحاد باشه تبدیل میشه به یک نت سفید ؟ ممنون

سلام دوست عزیز

دقیقا درسته . خط اتحاد جایی کاربرد داره که به فرض شما یک نت نوشتید و نیاز دارید که نت نوشته شده ، از نظر زمانی به اندازه 8 ضرب کشش داشته باشه . چون اصولا نتی با این ارزش زمانی وجود نداره ، شما با استفاده از خط اتحاد ، 2 نت گرد که 4 ضرب کشش دارند رو با هم جمع میکنید . در این حالت نت نوشته شده موقع اجرا ، 8 ضرب کشش پیدا میکنه .

یا به فرض در یک میزان دو ضربی شما نیاز به یک نت با ارزش 4 ضرب دارید . چون اصولا نت 4 ضربی (گرد) در یک میزان 2 ضربی (مثل 2/4) نمیگنجه ، شما باید به وسیله خط اتحاد 2 نت سفید (2 ضرب) رو با هم جمع کنید تا تشکیل یک نت 4 ضربی رو بدن .

البته دقت کنید که خط اتحاد حتما باید روی نت های همنام قرار بگیره . در غیر این صورت دیگه خط اتحاد محسوب نمیشه و بهش لگاتو میگن

 

[qLeph]

البته لگاتو به طور کلی یعنی شنیدن یک صدا در ادامه سقوط و میرایی صدای قبلی؛
و وقتی که صدای قبل و بعد یکسان باشن، یعنی ادامه سقوط همون صدا؛
پس خط اتحاد هم لگاتوست.

 

[sina.rahmani]

اگه وسط میزان علامت بکار باشه.فقط اون نت خنثی می شه یا تو کل آهنگمون اون نت خنثی میشه؟

 

[Ramtin Shabanian]

علامت های ترکیبی عرضی فقط برای یک میزان اعنتابار دارن مثلا اگه تو یک میران یک نت سل دیز باشه توی اون میزان تموم نت های سل دیز هستند مگر علامت بکار بگیرند.

پس علامت بکاری که در میزان بیاد برای یک میزان اعتابار داره حالا اگه بخوای نت های بعدی دوباره دیز بشند باید علامت دیز رو دوباره بزاری

 

[qLeph]

علامت های ترکیبی عرضی فقط برای یک میزان اعنتابار دارن مثلا اگه تو یک میران یک نت سل دیز باشه توی اون میزان تموم نت های سل دیز هستند مگر علامت بکار بگیرند.

پس علامت بکاری که در میزان بیاد برای یک میزان اعتابار داره حالا اگه بخوای نت های بعدی دوباره دیز بشند باید علامت دیز رو دوباره بزاری

اما دقیق تر باید گفت نتی که از نظر اسمی و اُکتاو مشترک باشه، تأثیر می پذیره.

 

[Ramtin Shabanian]

ولی اگر یک نت سل تو یک میزان دیز باشه تموم نت های سل در اون میزان دیز میشوند حالا در هر اکتاوی
مگه جز اینه!

 

[sina.rahmani]

ببخشید من جواب سوالمو نگرفتم.
شاید سوالمو بد گفتم.
مثلا در گام می ماژور که آقا مهران گفتن نتهای فا دو سل ر دیز هستند و میایم اول خط دیزهاشونو میزاریم و تا آخر هرجا مثلا سل بود اون سل دیز هست.
حالا یه جایی توی آهنگ از نت سل می خوایم استفاده کنیم.میایم براش بکار میزاریم.سوال من اینه از این به بعد هر جا سل دیدیم همون سل یا سل دیز؟

 

[Ramtin Shabanian]

افرین به نکته خوبی اشاره کردی!

این علامت بکار که میزاریم تا از مثلا نت سل استفاده کنیم برای اون میزان که توش هست اعتبار داره یعنی توی اون میزان هر نت سلی باشه بکار هست مگر این که دوباره دیزه بشه ولی از اون میزان به بعد باز نت های سل دیز میشند.

 

[qLeph]

ولی اگر یک نت سل تو یک میزان دیز باشه تموم نت های سل در اون میزان دیز میشوند حالا در هر اکتاوی
مگه جز اینه!

بله، فقط به نتهای سل در همون اُکتاو تأثیر میذاره؛ قاعده آلتراسیون موقت همینه.
برای تأثیر به همه نتهای سل باید اون دیز در مایه نما نوشته بشه.

 

[sina.rahmani]

میشه راجع به مایع نما توضیح بدید

 

[Ramtin Shabanian]

بله، فقط به نتهای سل در همون اُکتاو تأثیر میذاره؛ قاعده آلتراسیون موقت همینه.
برای تأثیر به همه نتهای سل باید اون دیز در مایه نما نوشته بشه.

اولین باره که میشنوم این رو من فکر میکردم که وقتی در یک میزان نت سل دیز میشه (موقتی) در تموم اون میزان تموم نت ههای سل دیز میشن مگه این که بکار بگیرن تا حالا چیزی راجب اکتاو نشنیده بودم!
جالب بود برام:smile (8):

میشه راجع به مایع نما توضیح بدید

هنگامی که مثلا در گام ر مینور نت سی همیشه بمل هست یک غلامت بمل اول هر خط آهنگ میزارن که میشه ازش گام رو تشخیص داد که به اون علامت ترکیبی میگویند چون با کل قطعه ترکیب میشه (مایع نما)

ولی بعضی وقت ها ما میخوایم مثلا موقتا نت فا رو در این گام دیز کنیم که از علامت های عرضی استفاده میکنیم که فقط برای یک میزان اعتبار دارن ولی علامتهای ترکیبی که اول هر خط قرار میگیرند برای کل قطعه اعتبار دارن و به مایع آهنگ مربوط میشن و جز ساختار اصلی آهنگ هستند

 

[qLeph]

میشه راجع به مایع نما توضیح بدید

مایه نما اسم دیگه ای از همون سرکلیده که بعد از کلید (مثلاً تربل) با ترتیب خاص، دیزها یا بملهای گام رو نشون میده.

 

[majid_sz]

با نهایت تشکر جسارتا دو سوال داشتم:
1.وقتی دو نت چنگ کنار هم قرار میگیرند چرا گاهی دم آنها به هم وصل میشود و گاهی نمیشود؟
2.کاربرد دوبل بمل یا دوبل دیز چیست؟از انجا این سوال را میپرسم که وقتی دو نیم پرده به بالا یا دو نیم پرده به پایین برویم خب یک نت بالا یا پایین میشود ... و در واقع میخواهم فرق بیت نت ((ر)) و ((دو دوبل دیز)) بدانم

با تشکر مجدد و فراوان

در مورد سوال اولتون جواب اینه که بستگی به کسر میزان شما داره. به طور مثال در صورتی که کسر میزان شما 4/4 و 3/4 باشه چون مبنای ریتم شما نت سیاه هست پس تعداد نتهای چنگ به هم چسبیده باید 2 عدد باشه که آرایش نت نویسی استاندارد به هم نخوره.
و اینکه در ریتمهای ترکیبی مانند 6/8 که بر مبنای ساختاری 2/4 ساخته شده است، چون بازهم مبنای ریتم نت سیاه محسوب میشود، بیش از 3 نت چنگ رو نمیشه به هم اتصال داد.( در واقع زمان اجرای این 3 نت چنگ برابر با 1 نت سیاه است همانند تریوله)


و اما در مورد سوال دوم

توجه داشته باشید هنگامی که روی مُد، یک گام بنا میکنیم، نمیتوانیم از یک اسم نت به تعداد 2 عدد داشته باشیم و نام نتی را حذف کنیم.
به عنوان مثال به تصویر زیر نگاه کنید:

در تصویر بالا بر روی مد ماژور، گام دو دی یز ماژور رو بنا کرده ایم. به خاطر اینکه نمیتوان در ساخت گام اسم نتی را حذف کرد و یا اسم نتی دو بار با علایم تغییر دهنده متفاوت درج کرد پس به ناچار در درجه هفتم به جای نت دو (واقعی) همان #B را مینویسیم.
حال در گامهای دیگری ممکن است همین اتفاق برای نتی بیفتد که خوش دی یزه یا بمله شده است. پس به ناچار نت ذکر شده را دوبل دی یز یا دوبل بمل مینامیم.