جلسه دوّم هارمونی

[Mehran14]

سلام!

در جلسه قبل در مؤرد گام دو ماژور توضیح دادم ، حالا در ادامه گامهای ماژور چگونگی رسیدن به هر یک از گامها را که تعدادی دیز دار و تعدادی بمُل دار خواهند بود رو مورد بحث قرار میدهیم .

گامهای ماژور دیز دار :

برای رسیدن به تک تک گامها به صورتی سیستماتیک روشهای گوناگونی ارائه شده است در اینجا سعی میکنم یکی از این روشها را که به نظرم مناسب تر هست در نظر بگیرم و توضیح بدم .
با استفاده از گام دو ماژور برای زسیدن به گام بعدی پنجمین نُت این گام رو در نظر میگیریم که( نُت سُل هست ) به عبارتی سُل ماژور گام بعدی ما خواهد بود .
بنا بر این از نُت سُل تا نُت سُل یک اکتاو بالا تر به ترتیب نُتها رو اجرا میکنیم به شرطی که اون فواصل که فرمول گامهای ماژور هست و در جلسه اوّل توضیح دادم رعایت شود ، عکس زیر





گام سُل ماژور :
سُل تا لا یک پرده
لا تا سی یک پرده
سی تا دو نیم پرده
دو تا ر یک پرده
ر تا می یک پرده
می تا فا نیم پرده ( ولی در این فاصله همانطور که در عکس بالا میبینید باید یک پرده باشد که در اینجا نیم پرده هست به همین خاطر نُت فا را با قرار دادن یک علامت دیز نیم پرده بالا تر اجرا میکنیم )
پس میشود نوشت
می تا فا دیز یک پرده
فا دیز تا سُل نیم پرده
فواصل ما درست شد ( پس از دیز کردن نُت فا ) پس گام سُل ماژور به شکل زیر میشود





همانطور که در شکل بالا میبینید علامت دیز در مقابل نُت فا قرار دارد و فقط شامل نُت فا روی خطّ پنجم میشود ، حالا اگر ما بخواهیم این گام سُل ماژور را در چند اکتاو اجرا کنیم باید در مقابل تمام نُتهای فا یک علامت دیز قرار بدهیم ، برای اینکه کار راحت تر شود علامت دیز را در ابتدای پنج خطّ حامل و بعد ار کلید ( چه کلید سُل و چه کلیدهای دیگر ) قرار میدهیم و این به این معناست که هر چه نُت فا در این اجرا هست باید دیز اجرا شود ( قرار دادی استاندارد است برای نُت نویسی ). شکل زیر





در ادامه برای رسیدن به گام بعدی پنجمین نُت گام سُل ماژور را که نُت ر هست در نظر میگیریم به عبارتی گام بعدی ما گام ر ماژور هست ،

گام ر ماژور :


پیشنهاد میکنم در اینجا برای راحتی کار و درک بهتر نُت فا را که در گام قبلی یعنی سُل ماژور دیز شده بود همچنان دیز منظور کنید ( البته در ادامه کار و رسیدن به همه گامها همه دیزهای گام قبلی رو برای گام بعدی هم منظور کنید بیشتر برای راحتی کار ودرک بهتر وگر نه خودتون امتحان کنید هم به همین میرسید ) و در ادامه در مییابیم که در گام ر ماژور هم نُت فا و هم نُت دو باید دیز باشند ،





و به همین شکل با در نظر گرفتن نُت پنچم گام ر ماژور به گام لا ماژور با سه علامت دیز ( نُتهای فا و دو و سُل ) میرسیم و به همین شکل ادامه میدهیم تا زمانی که تعداد هفت دیز را به دست بیاوریم .

بسیار مهم :

ترتیب دیزها به همین شکل که به ترتیب در گامهای مختلف بدست می آیند و همچنین ترتیب نوشتن آنها بسیار مهم هست برای استفاده در موارد و دروس آینده .

در تصاویر زیر ادامه گامهای ماژور دیز دار را مشاهده میکنید .

گام لا ماژور :



گام می ماژور :



گام سی ماژور :





گام فا دیز ماژور :

دقّت داشته باشید که در اینجا پنچمین نُت گام سی ماژور نُت فا هست ولی به علامت دیز هم توجّه داشته باشید پس میشود فا دیز ماژور





گام دو دیز ماژور :

در اینجا هم پنجمین نُت گام فا دیز ماژور را در نظر میگیریم که نُت دو هست ولی به علامت دیز توجّه داشته باشید پس میشود دو دیز





همانطور که میبینید تعداد هفت عدد دیز به ترتیب بدست آمده یعنی در واقع تمام دیزها که هفت عدد هستند مشخّص شده اند .
در تصویر زیر نمایی کلّی را از ترتیب و نحوه نوشتن دیزها مشاهده میکنید .





امید وارم این مطالب مؤرد استفاده دوستان قرار بگیره و چنانچه سؤالی هم پیش میاد در ذیل همین مطلب عنوان کنید تا توضیح لازم داده بشه:smile (2):

 

[Porya]

سلام مهران جان ضمن عرض تشکر بابت مطالب یه سوالیه که چند وقتی ذهن منو مشغول کرده.
همون طور که میدونید هر گام ماژور یه مینور نسبی داره که احتمالا تو اموزشتون بهش میرسین.

سوالم اینه که چه جوری باید متوجه شد اهنگ تو گام ماژور هست یا تو گام مینور نسبی اون ؟


یه مثال میزنم:


فرض کنید یه ملودی در تنالیه دو ماژور قرار داره که با نت دو شروع میشه
حالا نمیتونیم نت دو را درجه سوم گام لا مینور در نظر بگیریم و بگیم ملودی در تنالیه لا مینور اومده؟
​

کلا معیاری برای ساختن ملودی در گام های ماژور یا مینور وجود داره؟

با تشکر

 

[Mehran14]

سلام مهران جان ضمن عرض تشکر بابت مطالب یه سوالیه که چند وقتی ذهن منو مشغول کرده.​

همون طور که میدونید هر گام ماژور یه مینور نسبی داره که احتمالا تو اموزشتون بهش میرسین.

سوالم اینه که چه جوری باید متوجه شداهنگ تو گام ماژور هست یا تو گام مینور نسبی اون ؟​

یه مثال میزنم:

فرض کنید یه ملودی در تنالیه دو ماژور قرار داره که با نت دو شروع میشه

حالا نمیتونیم نت دو را درجه سوم گام لا مینور در نظر بگیریم و بگیم ملودی در تنالیه لا مینور اومده؟​

کلا معیاری برای ساختن ملودی در گام های ماژور یا مینور وجود داره؟

با تشکر

سلام!
پوریای عزیز ،
اینجا یه توضیح مختصر دادم
https://www.persian-music.org/showthread.php?t=1331

امّا چون مطلب خیلی گسترده هست برای توضیح بیشتر باید یه کم تحمّل کنی تا در ادامه درسها بهش برسیم .
ولی در جواب مثالی که نوشتی ،
ملودی که با نُت دو شروع شده میتونه هم در تُنالیته دو ماژور باشه هم لا مینور و هم فا ماژور ( چون نُت دو درجه اوّل دو ماژور و همچنین درجه سوّم لا مینور و درجه پنجم فا ماژور هست )ولی لازم هست که به علامات تغییر دهنده احتمالی بعد از کلید و همچنین به آکورد هم دقّت بشه تا دقیق بتونید تُنالیته مربوطه رو تشخیص بدید .

البته در ادامه دروس هارمونی تمامی این موارد با ذکر مثالهای مختلف و آنالیز نُتهای لارم مؤرد بحث قرار خواهند گرفت . :smile (31):

 

[dr.ehsan]

با سلام و خسته نباشيد خدمت مهران جان گل
من نميفهمم اينكه ميگيد گام بعد از دو ماژور، سل ماژور هست يعني چه؟ مثلاً چرا نميگيد گام دو ديز ماژور، گام بعديه؟! مفهوم گام بعدي چيه؟
با تشكر

 

[Mehran14]

با سلام و خسته نباشيد خدمت مهران جان گل
من نميفهمم اينكه ميگيد گام بعد از دو ماژور، سل ماژور هست يعني چه؟ مثلاً چرا نميگيد گام دو ديز ماژور، گام بعديه؟! مفهوم گام بعدي چيه؟
با تشكر

سلام!
احسان عزیز ، گامها هم در موسیقی ترتیب خاصّ خودشون رو دارند ، برای مثال همین الفبای موسیقی رو در نظر بگیر ( دو - ر - می - فا - سُل - لا - سی ) میبینی که دارای ترتیب هست و اگر به کلا ویه های یک کیبورد یا پیانو دقّت کنی میبینی که نُتها به همین ترتیب پشت هم چیده شده اند ، خوب گامها هم به همین شکل هست و ترتیب خودشون رو دارند .
میتونستم اسم همه گامها رو به ترتیب بنویسم ولی چون در هارمونی نیاز هست که با دید باز تر و منطقی وارد بحث ها شد من به ترتیب گام دو ماژور رو توضیح دادم و در ادامه یکی از روشهای موجود رو دنبال کردم تا به تک تک گامها برسیم . البته به ترتیب .

با دقّت بیشتر میبینی که در گام دو ماژور هیچ علامت تغییر دهنده ای نداریم ولی در سُل ماژور یک دیز و در کام ر ماژور دو تا دیز و در گام لا ماژور سه تا دیز و....................
داریم همونطور که در درس هم قید کردم ترتیب دیز ها و محّل نوشتن اونها هم خیلی مهّم هست .
این حالت که توضیح دادم در واقع برای درک بهتر هست حالا شما به هر شکلی که راحت تر هستی همه گامها رو پیدا کن ولی بعداً نیاز داری که ترتیشون رو هم متوجّه بشی . :smile (31):

 

[Saba_14]

سلام , در توضیح گام لا ماژور فرمودید نت های f , c و a دیز میشن که فکر می کنم f, c , g صحیح باشه . اگر a دیز بشه فواصل مطابق فرمول نخواهد بود .

 

[Mehran14]

سلام , در توضیح گام لا ماژور فرمودید نت های f , c و a دیز میشن که فکر می کنم f, c , g صحیح باشه . اگر a دیز بشه فواصل مطابق فرمول نخواهد بود .

سلام!
صبای عزیز ممنون از توجّهت ،
اشتباه نوشتاری بود که تصحیح شد:smile (38):

 

[fashion_boy]

سلام مهران جان
آموزشت فوق العاده ست:smile (70):
در مورد دو گام #F و #C سوال دارم
ما برای گام B پنج نت دیزدار رو شاهد بودیم:
B C C# D D# E F F# G G# A A# B
که در نهایت این 5 دیز رو در کنار کلید قرار میدادیم
راستش برای این دو گام قاطی کردم:smile (49):
گام فا دیز ماژور:
دیزF# G G# A A# B C C# D D# E F F
آیا اینجا باید هر دو نت فادیز رو حساب کنیم تا مجموعآ 6 دیز داشته باشیم؟
گام دو دیز ماژور:
دیزC# D D# E F F# G G# A A# B C C
اینجا چطوری 7 دیز داریم؟!

 

[Porya]

سلام

تو گام فا دیز ماژور ، هم نت فا وجود داره و هم نت فا دیز .با این که خود نت فا ، دیز شده هست ولی با دیز شدن نت می ، دوباره به جمع نت های تشکیل دهنده گام می پیونده .(فکر کنم مشکلتون همین بود)

باقی گام ها هم همین طور . نتی که دیز شده میتونه با دیز شدن نت قبلیش (نت قبل به فاصله نیم پرده) دوباره عضو نت های تشکیل دهنده گام باشه .

 

[fashion_boy]

مشکل من قرار دادن تعداد دیز کنار کلیده که به تعداد نتهای دیزدار در گام علامت دیز رو در شکل منظور میکنیم
گام فا دیز ماژور رو فهمیدم که با احتساب نتهای فا دیز اول و آخر گام مجموعآ 6 نت دیزدار داریم
ولی در مورد گام دو دیز ماژور هنوز مشکل دارم
سوالم اینه که چرا توی شکل برای این گام کنار کلید سل 7 دیز قرار گرفته در حالی که در گام 6 نت دیزدار بیشتر نداریم؟!:smile (49):

 

[Porya]

چرا دیگه ! 7 تا نت دیز دار داریم .

نت های : دو ، ر ، فا ، سل ، لا که به طور معمول دیز میشن این شد 5 تا .
نت های : می و سی هم دیز میشن (می دیز = فا ، سی دیز = دو) که میشه 7 نت دیز شده .

 

[fashion_boy]

چی شد؟!چی شد؟!:smile (45):
من 3 تا گام آخر رو مینویسم شما بفرمایید
گام سی ماژور:
B C C# D D# E F F# G G# A A# B
که در اجرا #C و #D و #F و #G و #A رو داریم و در مجموع 5 دیز حساب میشند
گام فادیزماژور:
دیزF# G G# A A# B C C# D D# E F F
که در اجرا #F و #G و #A و #C و #D و دوباره #F رو داریم و در مجموع 6 دیز حساب میشند(تا اینجا درست گفتم؟)
گام دودیزماژور:
دیزC# D D# E F F# G G# A A# B C C
اینو بلد نیستم!
ببینم مگه ما فقط نتهایی که اجرا میشند رو نمیشماریم؟

 

[Ramtin Shabanian]

این گام سی ماژور: به ترتیب با لا میریم نت ها رو مینویسم

سی-دو دیز-ر دیز-می-فا دیز-سل دیز-لا دیز-سی

که پنج علامت ترکیبی داره


گام فا دیز ماژور:

فا دیز-سل دیز-لا دیز-سی-دو دیز-ر دیز-فا (این جا باید بگیم می دیز که در عمل میشه فا چون باید نیم پرده کروماتیک استفاده کنیم) می دیز-فا دیز


گام دو دیز ماژور:

دو دیز-ر دیز-فا-سل بمل (کروماتیک)-لا بمل-سی بمل- سی دیز(مثل قبلی باید نیم پرده کروماتیک باشه که سی دیز در عمل میشه دو) دو دیز

به همین سادگی..

 

[امیرحسین به نژاد]

جناب fashion_boy گام های سی ماژور،فا دیز ماژور و دو دیز ماژور دیاتونیک هستند اما این نت هایی که شما در این گماها گفتید کروماتیک هستند.

گام دیاتونیک با کروماتیک فرق داره.

اگر به مطالعه بخش های مربوطه بپردازید بسیاری از سئوال هاتون بر طرف می شه.


https://www.persian-music.org/showthread.php?t=3813

https://www.persian-music.org/showthread.php?t=4690