کاپیتالیسم (به انگلیسی: Capitalism) یا سرمایهداری، سرمایهمحوری یک نظام اقتصادی است که در آن پایههای یک سیستم اقتصادی بر روی مالکیت خصوصی ابزارهای تولیدِ اقتصادی است و در دست مالکان خصوصی است و از این
برای ایجاد بهرهمندی اقتصادی (سود) در بازارهایی رقابتی استفاده
میشود؛ که به این قانون، آزادی مالکیت شخصی نیز گفته میشود؛ که معنای آن، تولید و توزیع کالا هاست.از ویژگیهای اصلی سرمایهداری میتوان به انباشت سرمایه، بازارهای رقابتی، سیستم قیمت، مالکیت خصوصی و به رسمیت شناختن حقوق مالکیت، مبادله داوطلبانه و کار مزدی اشاره کرد. در اقتصاد بازار سرمایهداری، تصمیمگیری و سرمایهگذاری توسط هر صاحب ثروت، دارایی یا توانایی تولید در بازارهای سرمایه و مالی تعیین میشود در حالی که قیمتها و توزیع کالاها و خدمات عمدتاً توسط رقابت در بازارهای کالاها و خدمات تعیین میشود.معنای لغوی کپیتال همان سرمایه است و سرمایه شامل: زمینها، کارخانهها و… میباشد.
درآمد در این قانون حداقل دو شکل دارد: سود و دستمزد.
سود عبارت است از آنچه که بهخاطر مالکیت ابزار تولید به کسانی که سرمایه را فراهم کردهاند، داده میشود.
در این قانون زمین، نیروی انسانی و سرمایه در اختیار گروهی از افراد جامعه است که سایر افراد جامعه با استفادهٔ مشروط از آنها، به تولید مادی و تولید معنوی میپردازند.
همچنین در این قانون متداول است که اجاره را به صورت درآمد حاصل از در کنترل داشتن منابع طبیعی به حساب بیاورند که با دو مورد دیگر متفاوت است.
در قانون سرمایهداری، سرمایهگذاری، تولید، توزیع، درآمد، قیمتگذاری و عرضهٔ مواد و خدمات توسط تصمیمگیریهایِ شخصی در یک اقتصاد بازار تعیین میشود. مشخصهٔ بارز قانون سرمایهداری این است که تولید کالا در درجهٔ اول از برای کسب سود اقتصادی انجام میگیرد و نه لزوماً رفع نیازهای انسانها. البته در مواردی نیز، کسب سود با رفع نیازهای انسانی همراه است.
در کلیترین حالت، نظام سرمایهداری را میتوان به دو دستهٔ نظام سرمایهداری دولتی (همچون اتحاد جماهیر شوروی پس از ۱۹۲۷ یا چین کنونی) و نظام سرمایهداری غیر متمرکز و غیردولتی همچون ایالات متحدهٔ آمریکا تقسیم نمود.اقتصاددانان، مورخان، اقتصاددانان سیاسی و جامعه شناسان در تحلیلهای خود از سرمایهداری دیدگاههای مختلفی اتخاذ کرده و اشکال مختلف آن را در عمل تشخیص دادهاند. اینها شامل سرمایهداری laissez-faire(رهایش کن) یا بازار آزاد، سرمایهداری دولتی و سرمایهداری رفاهی است. اشکال مختلف سرمایهداری دارای درجات مختلف بازارهای آزاد، مالکیت عمومی، موانع رقابت آزاد و سیاستهای اجتماعی تحریم شده توسط دولت است. میزان رقابت در بازارها و نقش مداخله و تنظیم و همچنین دامنه مالکیت دولت در مدلهای مختلف سرمایهداری متفاوت است. میزان آزاد بودن بازارهای مختلف و قوانین تعریف مالکیت خصوصی از موضوعات سیاست و سیاست است. اکثر اقتصادهای موجود سرمایهداری اقتصادی مختلط هستند که عناصر بازارهای آزاد را با مداخله دولت و در برخی موارد برنامهریزی اقتصادی ترکیب میکنند.اقتصاد بازار تحت اشکال مختلف دولت و در زمانها، مکانها و فرهنگهای مختلف وجود داشتهاست. جوامع مدرن سرمایهداری - مشخص شده توسط جهانی شدن روابط اجتماعی مبتنی بر پول، طبقه ای مداوم بزرگ و گسترده در سیستم که باید با دستمزد کار کنند (پرولتاریا) و یک طبقه سرمایهدار صاحب ابزار تولید - در اروپای غربی در روندی که منجر به انقلاب صنعتی شد. سیستمهای سرمایهداری با درجات مختلف مداخله مستقیم دولت از آن زمان در دنیای غرب مسلط شده و همچنان گسترش مییابد. نشان داده شدهاست که سرمایهداری به شدت با رشد اقتصادی ارتباط دارد.منتقدان سرمایهداری استدلال میکنند که این قدرت را در دست یک طبقه سرمایهدار اقلیت متمرکز میکند که از طریق استثمار طبقه کارگر اکثریت و کار آنها وجود دارد، اولویت سود را بر کالای اجتماعی، منابع طبیعی و محیط زیست، موتور نابرابری، فساد و بیثباتیهای اقتصادی، و بسیاری از آنها قادر به دسترسی به منافع و آزادیهای ادعایی مانند سرمایهگذاری آزاد نیستند. حامیان استدلال میکنند که این محصولات از طریق رقابت محصولات بهتر و نوآوری را فراهم میکند، باعث ایجاد تکثر و تمرکز زدایی در قدرت میشود، ثروت را در بین افرادی که قادر به سرمایهگذاری در شرکتهای مفید براساس تقاضای بازار هستند، پخش میکند، امکان ایجاد یک سیستم تشویقی انعطافپذیر را فراهم میکند که در آن کارایی و پایداری از اولویتهای محافظت از آن است. سرمایه، رشد اقتصادی قوی ایجاد میکند و بهرهوری و شکوفایی به بار میآورد که به نفع جامعه است.
View More On Wikipedia.org